Galeria Czternastki: Spokój i harmonia RENESANSU

Renesans to epoka w kulturze i sztuce, która nastąpiła po gotyku i trwała od około połowy XV wieku do końca wieku XVI. Jej nazwa pochodzi od francuskiego słowa renaissance, oznaczającego odrodzenie. W tym czasie artyści włoscy odkryli na nowo piękno sztuki antycznej. Próbowali jej dorównać, stosując te same zasady: harmonię i umiar. Kompozycja obrazów jest na ogół uporządkowana, czasami symetryczna. Artyści studiowali dokładnie ludzkie ciało i poszukiwali doskonałych proporcji. Zarówno w sztuce antyku, jak i renesansu dominowało dążenie do idealizacji.

Bazylika Św. Piotra w Rzymie Donato Bernini, Rafael Santi, Michał Anioł

Architektura – w miejsce wizji świata, w której dominowała wiara, wprowadzono rozum. Rozum i racjonalizm leżały u podstaw architektury antycznej, której formy przestrzegały ściśle schematów i rządzone były matematycznymi prawidłami. Ze względu na większe zainteresowanie człowiekiem zmniejszyło się zapotrzebowanie na budowle sakralne, stąd powstaje wiele rezydencji, budynków użyteczności publicznej czy pałaców, dużo mniej za to kościołów czy klasztorów. Projekty architektoniczne cechuje prostota, harmonia i czytelność - budowle były monumentalne, o idealnych proporcjach, przeważają linie poziome. Stosowane detale - kolumny, kopuły, filary, arkady, krużganki również nawiązują do sztuki starożytnej Grecji i Rzymu.

San Lorenzo Florencja Filippo Brunelleschi

Villa Rotonda Andrea Palladio

Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie, krużganki

WIELCY ARTYŚCI RENESANSU

Michał Anioł

czyli Michelangelo Buonarroti jak przystało na człowieka renesansu, był jednocześnie malarzem, rzeźbiarzem, architektem, a nawet poetą! Przez wiele lat pracował dla włoskiego rodu Medyceuszy (w roku 1505 został zaproszony do Rzymu przez papieża Juliusza II, był to pierwszy z siedmiu papieży, dla których artysta pracował.) Za najdoskonalsze uważa się jego prace rzeźbiarskie m.in. Pieta Watykańska, Dawid, Mojżesz.

Rzeźba renesansowa, na wzór rzeźby greckiej, skupiała się na przedstawieniu idealnych proporcji człowieka. Wykonywana była głównie z marmuru i brązu. W rzeźbie architektonicznej dominowały reliefy zdobiące fasady, portale czy głowice kolumn. W rzeźbie niezależnej popularnymi tematami były posągi dowódców wojski na koniach, motywy biblijne (Pieta), czy ludzkie ciało jako takie.

Michał Anioł był również doskonałym malarzem, stworzył freski Kaplicy Sykstyńskiej (Stworzenie człowieka, Sąd Ostateczny - dzieło zapowiada kolejną epokę BAROK)

W malarstwie tematyka religijna wciąż była popularna, ale zaczęły jej towarzyszyć sceny mitologiczne. Najistotniejszym, od strony technicznej, był wynalazek perspektywy linearnej oraz powietrznej, dzięki którym obrazy nabrały głębi. Powrócił także pejzaż i to nie tylko jako samodzielny temat, ale także jako tło portretów czy aktów. Pochwała piękna ludzkiego ciała, większa ilość motywów roślinnych – to wszystko potwierdzało zwrot ku naturze.

Rafael Santi

Zasłynął przede wszystkim z malowania licznych wizerunków Madonny (Madonna z Jezusem i św Janem zwana Piękną Ogrodniczką). Jest również autorem Szkoły Ateńskiej, fresku wykreślonego zgodnie z zasadami perspektywy zbieżnej.

Sandro Botticelli

Malował obrazy religijne i mitologiczne, przykładał dużą wagę do rysunku, gdzie dominowała płynna, falista linia. Stosował jasne kolory i niewielki modelunek światłocieniowy. Jego obrazy łatwo można rozpoznać po charakterystycznej urodzie malowanych przez niego kobiet.

Narodziny Wenus

Leonardo da Vinci

Genialny włoski artysta renesansu, autor słynnej Mony Lisy, Damy z gronostajem, Ostatniej wieczerzy, Człowieka Witruwiańskiego

był nie tylko artystą, ale przede wszystkim inżynierem. Pracując na dworze księcia Ludwika Sforzy w Mediolanie, projektował mosty i fortyfikacje, a także mnóstwo urządzeń i maszyn, takich jak: rower, czołg, śmigłowiec, spadochron, łódź podwodna. Jego wizjonerskie pomysły zachowały się jedynie na papierze. Artysta eksperymentował także z technikami malarskimi, wynalazł m.in. sfumato